1 op de 100 personen die jij vandaag op straat voorbij loopt is volgens een Brits onderzoek uit 2004 aseksueel. “Aseksualiteit is een gebrek aan seksuele aantrekkingskracht”, vertelt Martine Defoort van Asexual vzw. Dat wil echter niet zeggen dat ze nooit seks hebben. Tijd om aseksualiteit eens van dichterbij te bekijken.
Weinig mensen halen het tegenwoordig nog in hun hoofd om homoseksualiteit in vraag te stellen of de zekerheid daarvan in twijfel te trekken. Als het over aseksualiteit gaat fronsen er meer personen hun wenkbrauwen of rollen de ‘droge’ moppen over de tong. Het wel of niet seksueel aangetrokken zijn tot iemand is natuurlijk moeilijk meetbaar, net zoals het opstellen van een duidelijke definitie voor aseksualiteit. Sommige aseksuelen kennen gevoelens en aantrekkingskracht zoals verliefdheid maar ervaren geen lust of seksuele aantrekking. Anderen zijn dan weer a-romantisch aseksueel: ze worden niet (vaak) verliefd en geraken (meestal) van niemand seksueel opgewonden.
Aseksualiteit lijkt voor leken alweer een nieuw etiket, het zoveelste label om te praten over iemands seksuele oriëntatie. Voor aseksuelen brengt het woord net soelaas. Eindelijk een begrip dat een deelaspect van hun identiteit benoemt en bespreekbaar maakt. Martine ontdekte pas op haar 37e dat aseksualiteit bestond: “Hetgeen ik ervaarde bleek al langer bekend te zijn. Ik was niet de enige die zich ‘anders’ voelde. Op fora las ik hoe aseksuelen hun ‘anders zijn’ met elkaar deelden en bij elkaar een luisterend oor vonden. Dat gaf me veel steun.”
Ook voor Marleen Schoenmaeckers, medebestuurslid van Asexual vzw, maakte het een groot verschil toen ze ontdekte dat aseksualiteit een geaardheid was net als alle andere, en dus geen symptoom of ziektebeeld. Geen teken dat er iets mis was met haar. “Het benoemen gaf me een zetje in de richting van het te accepteren. Nu kan ik er ook beter over praten met anderen die vertrekken vanuit een seksueel referentiekader in een overgeseksualiseerde wereld.”
GEEF MIJ MAAR NATUUR IN PLAATS VAN SEKS
Vragen die Martine en Marleen vooral niet willen horen zijn: ‘Heb je al wel eens goede seks gehad?’ en ‘Misschien ben je gewoon nog nooit klaargekomen?’. Veel van dit soort nieuwsgierigheden zijn gestoeld op onwetendheid en vooroordelen. Dit maakt het moeilijk voor aseksuele personen om open te praten over hun seksuele identiteit. “Omdat ik geen seksuele aantrekkingskracht voel en een heel laag libido heb, mis ik geen seks”, vertelt Martine. “Moest ik mijn eigen geaardheid verloochenen en seks hebben omwille van de seksuele partner, zou ik elke keer opnieuw het gevoel hebben dat ik verkracht werd”, vult Marleen aan. Dit wilt natuurlijk niet zeggen dat alle aseksuelen een seksloos leven leiden. Seks komt bij hen meestal voort uit een behoeftebevrediging van de ander. “Ik zou het dan beter vinden moest mijn partner het puur seksuele elders gaan zoeken”, gaat Marleen voort. “Daar zou ik helemaal geen probleem mee hebben.”
Verruimt een relatie zonder seks je blik op intimiteit? “Op fysiek vlak doe ik hetzelfde als anderen”, zegt Marleen. “Kussen, knuffelen, dat kan allemaal. Daarnaast vind ik het ook heel deugddoend en intiem om samen verhalen te delen, te dansen, te genieten van de natuur, te reizen, tijd te maken voor elkaar en bewust aandacht aan elkaar te besteden.” Voor aseksuelen die deze intimiteit met iemand willen delen, is het niet altijd even makkelijk om de juiste persoon te vinden. In een wereld waarin aseksualiteit nog niet zo bekend is, kan het best een pittige zoektocht zijn om andere aseksuelen te ontmoeten.
NIET PANIKEREN MAAR GROEPEREN
“Toen ik ontdekte dat ik aseksueel was, wou ik mij aansluiten bij een vereniging die aseksuelen vertegenwoordigt. Maar die was er niet.” Jarenlang wachtte Martine op iemand die zo’n organisatie uit de grond zou stampen. Uiteindelijk nam ze de touwtjes zelf in handen en startte in 2019 met het organiseren van praatmomenten voor aseksuelen. “Ik vind het belangrijk dat aseksuelen kunnen samen komen om een luisterend oor te vinden. Tijdens de praatmomenten geven we informatie over aseksualiteit en tonen we dat er anderen zijn die voor aseksuelen opkomen.” Sinds 15 januari 2020 kan Martine met trots zeggen dat ze met Asexual vzw de eerste vzw voor aseksuelen in België oprichtte.” Momenteel komen er tussen de 2 tot 11 personen naar de praatcafés van Asexual vzw. Het merendeel van de leden zijn vrouwen. “We horen van aseksuele mannen dat het niet makkelijk is om – in deze samenleving waar de mannelijke rol in het seksleven een prominente rol speelt – naar buiten te treden als aseksueel”, zegt Martine. “ De meeste mannen houden het liever geheim. Het zou kunnen dat er gewoonweg meer vrouwen dan mannen aseksueel zijn, maar het kan ook zijn dat mannen het moeilijker vinden om zich te uiten als aseksueel.”

Canadees psycholoog Anthony Bogaert constateerde uit zijn onderzoek dat ongeveer 1 procent van de Britse bevolking zich nog nooit seksueel aangetrokken voelde tot iemand. Dit kwam vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Uit de resultaten van een Nederlands onderzoek bleek dat 0,5 procent van de mannen en 3 procent van de vrouwen vaak een verminderd seksueel verlangen heeft, wat kan wijzen op aseksualiteit.
Martine en Marleen willen samen meer praatmomenten over heel België organiseren voor aseksuelen. “We willen vooral dat iedereen ons kent. Dat iedereen die twijfelt of er zeker van is dat hij/zij/x ace (aseksueel) is, ons vindt en durft afkomen naar de praatmomenten. Want iedereen heeft het recht om openlijk uit te komen voor een geaardheid, zonder daartoe gereduceerd te worden.”
Meer info?