1 op 20 zoektermen over relaties ging in 2019 over polyamorie (Google Trends). De interesse in polyamorie lijkt de laatste jaren ook te stijgen. Onlangs sprak Hans maes, voorzitter van Jong VLD, in Durf te vragen over zijn relatie met zijn twee vriendinnen, waarvan één een relatie heeft met zijn beste vriend. Om te begrijpen wat polyamorie inhoudt spraken we met Jelle die zelf polyamorisch is en met Katelijn, medebeheerder van de Facebookpagina Polyamory Belgium. Deze pagina telt 2000 volgers en heeft ook een geheime gespreksgroep met meer dan 1400 leden.
Wat is polyamorie?
Jelle: Volgens mij is polyamorie open staan voor verschillende romantische liefdesrelaties. Het voelt voor mij ook aan als een geaardheid. Ik kan mezelf niet meer beschouwen als monogaam.
Katelijn: In de VS is polyamorie erkend als geaardheid. Hier is er meer discussie over: een filosofie, een geaardheid, een levenswijze, etc. Voor mij hangt het samen met vrijheid en zelfontplooiing.
Hoort polyamorie thuis bij de LGBTQIA+ paraplu?
Jelle: Deze noemer is een overkoepelende beweging voor mensen die niet passen in een klassieke genderidentiteit of seksuele voorkeur en je zou ook relatiestijl of -voorkeur daar onder kunnen plaatsen. Ik merk wel dat binnen de polyamorie meer mensen openstaan voor same-sex relaties. Misschien omdat die reeds op een niet normatieve manier nadenken over wat hun verlangens en voorkeuren zijn? Ik ben zelf non-binair. Dat dateert al van voor mijn polyamorie. Ik zat vroeger in de gothic scene en daar is het meer aanvaard voor mannen om te spelen met androgynie, make-up dragen, rokken aandoen, enz. Dat sprak mij toen al sterk aan. Toen ik polyamorie leerde kennen kon ik pas echt een naam plakken op hetgeen waar ik naar op zoek was.
Katelijn: Ja en nee… Er zijn best veel polyamoristen die zich zo identificeren en we delen ook dezelfde open-mindedness. De LGBTQIA+ gemeenschap geeft ons een forum om te spreken (Roze Huizen/çavaria, Pride, …). Toch zijn er ook heel wat hetero’s die poly zijn en kan je het dus niet zomaar onder LGBTQIA+ thuisbrengen. Eigenlijk is de polygemeenschap heel divers. Op Facebook hebben we veel jonge mensen, maar uiteindelijk vindt je binnen de gemeenschap alle leeftijden. Je vind er expats en Belgen, ongeveer evenveel vrouwen als mannen, en wel best veel geeks (lacht). Ik denk dat er vaker over games wordt gesproken dan over relaties.
En over seks?
Katelijn: Zoals Eva Berghmans zegt hebben polyamoristen vaak geen tijd meer voor seks. Het is misschien wat overdreven, maar het kost wel tijd om met verschillende relaties bezig te zijn en uiteindelijk draait het bij polyamorie in de eerste plaats om het relationele, waar seks meestal een aspect van is. Er is soms wel een overlap met de polyseksuele gemeenschap van BDSM, swingers, e.d. Soms krijgen we online ook verzoeken van mannen om seks, met de boodschap dat de partner nog niet weet dat ze poly zijn. Voor de polygemeenschap kan dit niet, want het ethische aspect is heel belangrijk voor ons. Dit betekent ook openheid en eerlijkheid tegenover alle betrokken partijen. Vandaar noemen we dit vaak ethische non-monogamie.
Jelle: seks speelt zeker een rol. Voor mij was dat in het begin de oorzaak om op zoek te gaan naar iets anders, omdat mijn vaste partner waar ik 13 jaar mee samen ben aseksueel is. Wij hebben wel seks, maar dat is heel anders dan met iemand die wel die seksuele energie heeft. Het was dus een gemis van ‘gewild worden’ dat voor mij mee aan de basis lag voor de start van de polyamoureuze ontdekkingsreis. Dat vind je volgens mij minder gemakkelijk in eerder casual relaties.
Begint het vaak bij koppels die een poly experiment willen aangaan?
Katelijn: Je hebt wel wat koppels die hun relatie op een gegeven moment willen openen, op zoek naar seksuele vrijheid of intimiteit. Het hoeft trouwens niet seksueel te zijn. Sommige polyamoristen zijn soms wel argwanend naar koppels die op zoek zijn naar experiment. Er kan dan immers een hiërarchie zijn waarbij iemand praktisch en emotioneel een secundaire rol krijgt ten opzichte van het primaire koppel. Relatie-anarchisten zijn daar bijvoorbeeld tegen. De vraag is of ze op zoek zijn naar een relatie of gewoon wat seks? Het maakt wel een verschil.
Jelle: Heel veel discussies rond hiërarchie starten als iemand zich ondergeschikt voelt. Maar voor de duidelijkheid in de discussie moet je wel definiëren met wat je bedoelt met hiërarchie. Als het betekent dat één van de partners een ander mag controleren en niet andersom, dan lijkt me dat een ongezonde hiërarchie. Je mag wel dingen voorstellen die een invloed hebben op anderen in een relatie, maar dat moet dan met iedereen worden besproken en iedereen krijgt een even grote stoel aan tafel. Dat je een sterkere band hebt met je partner met wie je 13 jaar samen bent tegenover je relatie van 3 maanden is ergens normaal. Dat is een feitelijke hiërarchie. Daartegenover staat een theoretische hiërarchie waarbij de primaire relatie altijd boven de andere relaties zullen staan en waarvan de beslissingen altijd voorgaan op de andere. Dat lijkt me minder ethisch.
En wat als een persoon zich niet goed voelt over de andere relatie van zijn partner?
Jelle: Praten en nog eens praten. En dit lukt bij ons vrij goed. Ik kan me voorstellen dat er grote verschillen kunnen zijn bij wat partners verlangen en waar ze zich goed bij voelen, maar dan moet je proberen een compromis te distilleren waar iedereen het gelukkigst bij is. Als je met polyamorie begint, moet je daar in groeien. Als je dat niet doet wordt het te vermoeiend en pijnlijk. Bij mensen die al een tijd zo leven speelt het minder denk ik. Hoewel mijn nesting partner eigenlijk een monogaam beeld heeft van relaties, aanvaard ze dat seksualiteit voor mij belangrijker is dan voor haar. Het maakt het voor haar moeilijker dan voor mij, maar toch voelt ze op dat vlak weinig jaloezie. We steunen elkaar ook sterk en geven elkaar de tijd en ruimte om te groeien in de relatie.
Wat wel speelt is de band die soms ontstaat met anderen. Als ik naar mezelf kijk ben ik zelden jaloers, maar het overkomt me soms wel. Uiteindelijk doe ik er niets mee en heb ik er ook niet veel moeite mee. Het zorgt er wel voor dat ik van mijn troon afkom waarin ik zogezegd geen jaloezie voel. Het houdt me bij de pinken, waardoor ik bij mezelf moet onderzoeken van waar het komt en of het belangrijk is.
Zou je nog een tip kunnen meegeven aan koppels die er aan denken hun relatie open te stellen?
Jelle: Lees eerst een paar boeken en praat met elkaar. Probeer dieper in te gaan met wat jullie beide bedoelen met woorden zoals liefde, partner, open relatie, een lief zoeken, een andere relatie, enz. Zelfs al denk je te weten hoe de ander er over denkt, probeer dit uit te diepen met elkaar en pas dan kan je tegen een ander gaan vertellen waar je echt naar op zoek bent.
Katelijn: ‘Ik hou van jou, en jou, en jou’ van Nathalie Cardinaels is zeker een aanrader! En praat… Wees zo open en eerlijk naar elkaar toe als je maar kan. Praat met elkaar, met anderen en zoek wat voor jullie het beste werkt. Dat is namelijk niet voor iedereen hetzelfde, polyamorie betekent dan ook niet voor iedereen 100% hetzelfde.
Polyamory Belgium organiseert regelmatig bijeenkomsten in Antwerpen, Gent, Brussel en Leuven. Meer info vind je op hun Facebookpagina.
FREE.BRUSSELS 